kena upaniṣad
केनोपनिषत् – प्रथमः खण्डः
यद्वाचानभ्युदितं येन वागभ्युद्यते।
तदेव ब्रह्म त्वं विद्धि नेदं यदिदमुपासते॥४॥
यन्मनसा न मनुते येनाहुर्मनो मतम्।
तदेव ब्रह्म त्वं विद्धि नेदं यदिदमुपासते॥५॥
यच्चक्षुषा न पश्यति येन चक्षूंषि पश्यति।
तदेव ब्रह्म त्वं विद्धि नेदं यदिदमुपासते॥६॥
यच्छ्रोत्रेण न शृणोति येन श्रोत्रमिदँ श्रुतम्।
तदेव ब्रह्म त्वं विद्धि नेदं यदिदमुपासते॥७॥
यत्प्राणेन न प्राणिति येन प्राणः प्रणीयते।
तदेव ब्रह्म त्वं विद्धि नेदं यदिदमुपासते॥८॥
इति प्रथमः खण्डः॥१॥
केनोपनिषत् – द्वितीयः खण्डः
नाहं मन्ये सुवेदेति नो न वेदेति वेद च।
यो नस्तद्वेद तद्वेद नो न वेदेति वेद च॥१०॥२॥
यस्यामतं तस्य मतं मतं यस्य न वेद सः
अविज्ञातं विजानतां विज्ञातमविजानताम्॥११॥३॥
प्रतिबोधविदितं मतममृतत्वं हि विन्दते।
आत्मना विन्दते वीर्यं विद्यया विन्दतेऽमृतम् ॥१२॥४॥
इति द्वितीयः खण्डः॥२॥
केनोपनिषत् – तृतीयः खण्डः
तद्धैषां विजज्ञौ तेभ्यो ह प्रादुर्बभूव
तन्न व्यजानन्त किमिदं यक्षमिति॥१५॥२॥
तेऽग्निमब्रुवन् जातवेद एतद्विजानीहि
किमेतद्यक्षमिति तथेति॥१६॥३॥
तदभ्यद्रवत्तमभ्यवदत् कोऽसीत्यग्निर्वा
अहमस्मीत्यब्रवीज्जातवेदा वा अहमस्मीति॥१७॥४॥
तस्मिंस्त्वयि किं वीर्यमित्यपीदम्ꣳ
सर्वं दहेयं यदिदं पृथिव्यामिति॥१८॥५॥
अथ वायुमब्रुवन् वायवेतद्विजानीहि।
किमेतद्यक्षमिति तथेति॥२०॥७॥
तदद्भ्यद्रवत्तमभ्यवदत् कोऽसीति
वायुर्वा अहमस्मीत्यब्रवीन्मातरिश्वा वा अहमस्मीति॥२१॥८॥
तस्मिंस्त्वयि किं वीर्य्यमित्यपीदꣳ
सर्वमाददीयं यदिदं पृथिव्यामिति॥२२॥९॥
अथेन्द्रमब्रुवन् मघवन्नेनविजानीहि किमेतद्यक्षमिति।
तथेति तद्भ्यद्रवत् तस्मात्तिरोदधे॥२४॥११॥
स तस्मिन्नेवाकाशे स्त्रियमाजगाम बहुशोभमानामुमां
हैमवतीं ताꣳ होवाच किमेतद्यक्षमिति॥२५॥१२॥
इति तृतीय खण्डः॥