ज्ञानफलस्य मोक्षस्य स्वर्गादिवल्लोकविशेषत्ववर्णनेनादृष्टरूपत्वाङ्गीकारे वेदवाक्यविरोधः स्यात्। “न तस्य प्राणा उत्क्रामन्ति ब्रह्मैव सन् ब्रह्माप्येति” (बृ. ४.४.६) “अत्र ब्रह्म समश्नुते” इत्यादिश्रुतयो ज्ञानिनः प्राणा न कमपि लोकं गच्छन्तीति वर्णयन्ति।

मोक्षस्य लोकविशेषरूपत्वाङ्गीकारे स्वर्गादिवन्मोक्षोऽनित्यः स्यात्। मोक्षस्य *१ लोकविशेषरूपत्वाङ्गीकारेऽपि केवलज्ञानेनैव मोक्षप्राप्तिरङ्गीकर्तव्या।

शास्त्रप्रतिपादितोऽर्थः शास्त्रानुसारेणैवाङ्गीकर्तव्यः। शास्त्रं च ‘मोक्षः केवलज्ञानेनावाप्यते’ इत्याह।

भिद्यते हृदयग्रन्थिश्छिद्यन्ते सर्वसंशयाः।
क्षीयन्ते चास्य कर्माणि तस्मिन् दृष्टे परावरे॥ मु. २.२.८॥

यदा चर्मवदाकाशं वेष्टयिष्यन्ति मानवाः।
तदा देवमविज्ञाय दुःखस्यान्तो भविष्यति॥ श्वे. ६.२०॥

“तमेव विदित्वातिमृत्युमेति” (श्वे. ३.८)
“तरति शोकमात्मवित्” (छा. ७.३.१)
“तमेवं विद्वानमृत इह भवति” इति।
“ज्ञात्वा देवं मुच्यते सर्वपाशैः। ज्ञात्वा देवं सर्पपाशापहानिः” इति।

तस्मात् केवलं ज्ञानं मोक्षहेतुः। कर्मोपासनज्ञानानि त्रीणि न मोक्षकारणानि।