तच्चाज्ञानमेकमेव। ज्ञानेन तदज्ञानं निवर्त्यते। परन्तु यस्मिन् अन्तःकरणे ज्ञानमुदेति तादृशान्तःकरणावच्छिन्नचैतन्यनिष्ठाज्ञानांशस्तेन ज्ञानेन निवर्त्यते। स एव मुक्तो भवति। यस्मिन् अन्तःकरणे ज्ञानं नोदेति तत्राज्ञानांशो बन्धश्च तथैवावतिष्ठते। अनेन प्रकारेणाज्ञानस्य *१ एकत्वपक्षे बन्धमोक्षव्यवहारसिद्धिः।

यदि वाचस्पतिमिश्रमतानुसारेण केषाञ्चिन्नानाज्ञानपक्षो मनसि प्रविशति तदा सोऽपि पक्षोऽद्वैतज्ञानोपाय एव। न तन्मतखण्डने आग्रहः कार्यः। *२ यया प्रक्रियया जिज्ञासोरद्वैतबोधो भवति तस्यां प्रक्रियायां तस्य बुद्धिः स्थिरीकर्तव्या।

शुद्धब्रह्माश्रितां मायां अविद्येति अज्ञानमिति चाहुः। अचिन्त्यानन्तशक्तिमत्त्वाद्युक्तीनामविषयत्वाच्च माया इति व्यपदेशः। विद्यानाश्यत्वाद् अविद्या इति वर्ण्यते। स्वरूपावारकत्वाद् अज्ञानं इति च भण्यते। मायाया आश्रयभूतं चैतन्यं सामान्यचैतन्यम्। न तन्मायाया विरोधि, किन्तु साधकम्। मायायाः सत्ताप्रदं स्फुरणप्रदं च। वृत्त्यारूढं चैतन्यमथवा चैतन्यसहितां वृत्तिं मायाया विरोधितया जानीयात्। अत्र सूर्यकान्तशिलारूढसूर्यप्रभा दृष्टान्तत्वेनावगन्तव्या। इत्थमेका अनादिः सान्ता सदसद्विलक्षणानिर्वचनीया अविद्याज्ञानादिशब्दव्यपदेश्या सामान्यचैतन्यमाश्रिता वृत्त्यारूढचैतन्यविनाश्या च माया वर्णिता।