*१. अत्रेदमवगन्तव्यम् – निखिलदोषसमवाये सत्येवाध्यासो जायेतेति नियमाभावेऽपि यत्किञ्चिद्दोषे सत्येवाध्यासः संभवतीति वक्तव्यम्। यदपि आकाशे नैल्याद्यध्यासे न कोपि दोषो दृश्यते इत्युक्तं, तत्राप्ययमाशयः – यस्मिन्नध्यासे हेतुत्वेन सादृश्यादिरूपविशेषदोषः कोपि नापेक्ष्यते तत्राप्यविद्याख्यो दोषोऽपेक्ष्यत एव। सर्वथा दोषाभावे अध्यास एव न संभवेत्। आकाशे नैल्याद्यध्यासेऽपि विशेषदोषत्रयानपेक्षायामप्यविद्याख्यदोषोऽपेक्ष्यत एव। यस्य कस्यापि दोषलेशस्याप्यभावेऽध्यासस्यासंभवादेवाद्वैत सिद्धौ मधुसूदनसरस्वतीभिः ‘दोषजन्यत्वं भ्रमस्य लक्षणम्’ इति कथितम्। दोषं विनाध्यासो जायेतेति मूलोक्तिः प्रौढिवादेन। प्रौढयर्थं = स्वविद्यातिशयख्यापनार्थं, वादः कथनं, तेनेत्यर्थः ॥

*२. अन्तःकरणस्थाज्ञानस्य विक्षेपहेतुभूतशक्तिनिष्ठशुभाशुभकर्मजन्यसंस्काररूपादृष्टं प्रमातृदोषः।

चैतन्ये स्वातिरिक्तप्रमाणाभावात् स्वस्वरूपमेव प्रमाणम्। तदाश्रिताऽविद्या प्रमाणदोषः।

निरपेक्षान्तरत्वं (प्रत्यक्त्वं) चैतन्येऽस्ति, प्रपञ्चे तद्विपरीतंं सापेक्षान्तरत्वमस्ति। चैतन्यं परमार्थवस्तु, प्रपञ्चोऽनिर्वचनीयवस्तु। तस्मात् आन्तरत्ववस्तुत्वरूपधर्माभ्यां चैतन्यप्रपञ्चयोः सादृश्यं सिद्धम्। अयं च प्रमेयदोषः। इत्थं दोषाः अध्यासकारणत्वेन संक्षेपशारीरकादिग्रन्थेषु निरूपिताः।