सत् चित् आनन्दः अद्वैतश्च चत्वारि आत्मनः विशेषणानि। असत् जडं दुःखं द्वैतश्च चत्वारि अनात्मनः विशेषणानि। अनात्मनः दुःखं द्वैतं च आत्मनः आनन्दांशं अद्वैतांशं च तिरस्करोति। आत्मनि “अहं आनन्दरूपः अद्वैतः अस्मि” इति प्रतीतिः न भवति। किन्तु “अहं दुःखी ईश्वरादिभिः भिन्नोऽस्मि” इति प्रतीतिः भवति। आत्मनः सच्चिच्च द्वे विशेषणे अनात्मनः असत्तां जडतां च तिरस्कृत्य अनात्मनि अहङ्कारादिकं भवति। “असत् अस्ति। अभानं (जडरूपता) अस्ति” इति प्रतीतिः न भवति। किन्तु “विद्यते, भासते” इति प्रतीतिः भवति। एवं आत्मनः अनात्मनश्च परस्परं अध्यासो भवति। (ब्रह्मणः ईश्वरस्य च कूटस्थस्य जीवस्य परस्परं अध्यासो भवति, यश्च एकादशकलायां उच्यते) ॥इति विचारचन्द्रोदये प्रपञ्चमिथ्यात्ववर्णनं नाम षष्ठी कला समाप्ता॥