ॐ गुरुपरमात्मने नमः
5.109
इन्द्रियाणां देवताः काः
ज्ञानेन्द्रियस्य पञ्च देवताः –
- श्रोत्रेन्द्रियस्य देवता दिक्
- त्वगिन्द्रियस्य देवता वायुः
- चक्षुरिन्द्रियस्य देवता सूर्यः
- जिह्वेन्द्रियस्य देवता वरुणः
- घ्राणेन्द्रियस्य देवते अश्विनीकुमारौ
कर्मेन्द्रियस्य पञ्च देवताः –
- वागिन्द्रियस्य देवता अग्निः
- हस्तेन्द्रियस्य देवता इन्द्रः
- पादेन्द्रियस्य देवता वामनः
- उपस्थेन्द्रियस्य देवता प्रजापतिः
- गुडेन्द्रियस्य देवता यमः
अन्तःकरणेन्द्रियस्य चतस्रः देवताः –
- मनइन्द्रियस्य देवता चन्द्रमाः
- बुद्धीन्द्रियस्य देवता ब्रह्मा
- चित्तेन्द्रियस्य देवता वासुदेवः
- अहङ्कारेन्द्रियस्य देवता रुद्रः
What are the devatās of each indriya
The five devatās of the jñānendriyas are – dig, vāyu, sūrya, varuṇa and aśvinī kumāra. The five devatas of the karmendriyas are – agni, indra, vāmana, prajāpati and yama. The four devatās of the antaḥkaraṇa are – candra, brahmā, vāsudeva and rudra.
